De spelregels veranderen: hoe je met zonnepanelen toch maximaal voordeel behaalt
De afgelopen jaren waren zonnepanelen een no-brainer. Door de hoge energieprijzen en de salderingsregeling waren de terugverdientijden soms slechts 2 à 3 jaar, terwijl zonnepanelen minstens 25 jaar meegaan. Het stroomnet fungeerde als een soort batterij: in de zomer leverde je terug, in de winter kocht je stroom in – en onder de streep kwam je op een jaarafrekening van 0 kWh uit. Ideaal!
Maar de markt verandert. Terugleveren wordt steeds minder interessant. In deze blog leggen we uit waarom dat zo is, en wat je kunt doen om toch het maximale uit je zonnestroom te halen.
Nederland wereldkampioen zonnepanelen
Door de salderingsregeling en de hoge energieprijzen zijn er in Nederland massaal zonnepanelen geplaatst. Per inwoner zijn we zelfs koploper in de wereld. Fantastisch natuurlijk: zonnepanelen leveren goedkope én duurzame stroom.
Maar er is een keerzijde. Vrijwel iedereen plaatste zonnepanelen op het zuiden, met het doel zoveel mogelijk jaaropbrengst te behalen. Inmiddels wekken we op zonnige dagen tussen 12:00 en 15:00 zó veel stroom op, dat het aanbod de vraag ruimschoots overstijgt. De stroomprijzen zakken dan flink – soms zelfs tot onder nul.
Wat zijn dynamische energieprijzen?
Op de EPEX-markt, waar energie per uur wordt verhandeld, zie je dat heel concreet terug. Bij dynamische energiecontracten veranderen de stroomprijzen elk uur, op basis van zon, wind en de verwachte vraag. Zo’n contract kan voordelig zijn als je je verbruik weet te verschuiven naar de goedkopere uren.
Via deze link kun je de dynamische prijzen van vandaag zien!
Maar: als je op die goedkope momenten stroom teruglevert, krijg je daar dus ook weinig of zelfs niets voor. Zo is het mogelijk dat je op zonnige middagen stroom teruglevert die letterlijk niets waard is.
Terugleverkosten: waar komen die vandaan?
Wie een vast of variabel contract heeft, merkt inmiddels dat energieleveranciers terugleverkosten rekenen. Dat komt door de salderingsregeling: leveranciers zijn verplicht jouw goedkope zonnestroom op te nemen in de zomer, en leveren jou in de winter dure stroom terug – voor hetzelfde tarief. Voor hen is dat verlieslatend. Daarom rekenen ze nu terugleverkosten over elke kWh die je teruglevert. Terugleverkosten bestaan enkel bij een vast of variabel contract, niet bij een dynamisch contract.
Belangrijk: over zonnestroom die je direct zelf gebruikt betaal je geen terugleverkosten. Die stroom lever je niet terug én hoef je niet in te kopen – je bespaart dan ook nog eens op energiebelasting en btw.
Zonnestroom zelf gebruiken is de toekomst
Gemiddeld gebruikt een huishouden 30% van de opgewekte zonnestroom direct zelf. De overige 70% lever je terug. Het loont dus om zoveel mogelijk van je eigen stroom te gaan gebruiken. Dat noemen we ook wel: zelfvoorzienend worden.
Hoe doe je dat? Door apparaten overdag aan te zetten, zoals de wasmachine, droger of vaatwasser. Of door je elektrische auto overdag op te laden, bij voorkeur langzaam verdeeld over de dag. Ook verwarmen of koelen met zonne-energie wordt steeds interessanter: de airco aan als de zon schijnt om te koelen of een elektrische boiler water laten verwarmen als er veel zon is – slimme energiebeheersystemen automatiseren dit en maken het makkelijker dan ooit.
De slimme oplossing: een thuisbatterij
Wil je écht het maximale uit je zonnestroom halen? Dan is een thuisbatterij een logische stap. Hiermee sla je je overtollige stroom overdag op, zodat je ’s avonds en ’s nachts geen stroom hoeft in te kopen. Je wordt zo minder afhankelijk van het net en bespaart op terugleverkosten.
Heb je een dynamisch energiecontract? Dan kun je nóg slimmer laden: bijvoorbeeld je batterij vullen in de winter als de stroomprijs even laag is en die stroom later gebruiken als de prijs stijgt in de avonduren. Zo haal je elke dag rendement uit je batterij, in de zomer én winter – en dat verkort de terugverdientijd aanzienlijk. Bovendien mag je als particulier bij een dynamisch contract de btw over de aanschaf van je thuisbatterij terugvragen.
Klik hier voor een overzicht van diverse dynamische energieaanbieders
Let er op dat diverse aanbieders van dynamische contract verschillende inkoopkosten rekenen bovenop het markttarief.
Waarom een dynamisch contract steeds interessanter wordt
Door de opkomst van terugleverkosten kiezen steeds meer mensen voor een dynamisch contract. Niet voor niets: in landen als Noorwegen en Zweden heeft al meer dan 80% van de mensen zo’n contract. Daar wordt een vast of variabel tarief gezien als onnodig duur, omdat je een risico-opslag betaalt die je met slim gedrag makkelijk kunt vermijden.
Uit cijfers van Solar Magazine blijkt dat je de afgelopen twee jaar met een dynamisch contract gemiddeld goedkoper uit was dan met een vast of variabel contract (bron: 19 maart 2025).
Wat brengt de toekomst?
De salderingsregeling gaat verdwijnen. Terugleveren wordt nu al ontmoedigd. Er is gesproken over een “redelijke” terugleververgoeding, vastgesteld op 50% van het kale stroomtarief. Maar als stroom op de markt vrijwel niets waard is, blijft 50% van “vrijwel niets” een lage vergoeding.
Voorbeeld: Greenchoice geeft na 1-1-2027 €0,025 cent per kWh, Innova Energie ongeveer €0,01 cent. Lever je jaarlijks 2.800 kWh terug? Dan krijg je daar respectievelijk 7 tot 28 euro voor. Zelf deze stroom opmaken bespaart je €0,25 (het gemiddelde energietarief momenteel).
Ons advies: kies voor een dynamisch contract en pas je gedrag aan. Lever terug als de stroom marktwaarde heeft, gebruik je stroom als die goedkoop is. Oost-west georiënteerde zonnepanelen maken dit nog makkelijker: deze spreiden de opwek beter over de dag. Een slimme thuisbatterij van Zonzo kan dit allemaal automatiseren: je hoeft hier dan niet naar om te kijken en bespaart zoveel mogelijk energiekosten.
Tot slot
Het energielandschap verandert, de salderingsregeling stopt en terug leveren wordt ontmoedigt. Maar één ding blijft hetzelfde: als je je gedrag iets aanpast, blijft zonnestroom ook ná het einde van de salderingsregeling interessant en rendabel.
Wil je weten hoe je meer uit je zonnepanelen haalt? Zonzo adviseert je graag – over slimme oplossingen zoals thuisbatterijen, laadpalen of verwarmen met zonnestroom. Vraag gerust een gratis adviesgesprek aan bij jou thuis.
